روزنو :خبرها حکایت از وقوع یک زلزله سیاسی در کابینه رئیسی می‌دهد؛ زلزله‌ای که شاید برخی وزرا و دولتمردان را زودهنگام از قطار سیزدهم پیاد کند.

چند ماهی است که از فعالیت دولت رئیسی می‌گذرد، مردم هنوز وعده‌های رئیسی را به یاد دارند و اکنون خواهان تحقق مطالبات خود هستند؛ وعده‌هایی که در صدر آنها شایسته‌سالاری در دولتش بود.

در ابتدای کار، محور رئیسی برای انتصاب افراد در دولت، کارآمدی، باور داشتن مردم عنوان شد و او تأکید کرد که هیچ خط قرمزی برای دولت سیزدهم وجود ندارد.

رئیسی در مورد بررسی عملکرد کابینه خود به مردم گفت که در سال یک‌بار ارزیابی کلان نسبت به عملکرد همه مدیران خواهد داشت و اگر کارآمدی نداشته، تصمیم دیگری را می‌گیرد.

اما اخیراً صدا‌هایی از پارلمان به گوش می‌رسد که عملکرد وزرای دولت رئیسی را زیر سؤال برده و حالا برکناری برخی از وزرا برای دولت اجتناب‌ناپذیر شده است؛ به‌طوری‌که نمایندگان به رئیس دولت سیزدهم هشدار می‌دهند که فرصت او برای تغییر همیشگی نیست.

خاندوزی اولین گزینه مورد نقد

درحال‌حاضر گمانه‌زنی‌ها در میان بعضی از نزدیکان دولت از احتمال انتخاب خاندوزی به عنوان اولین وزیر اخراجی کابینه سیزدهم در جریان است. خاندوزی نیز اخیراً نامه‌ای عمومی به رئیس‌جمهوری منتشر کرده که زمینه‌ساز بحث‌های مختلفی شده است. وزیر اقتصاد که پیش از این گفته بود قرار است کسری بودجه را از طریق فروش اموال مازاد جبران کند نه انتشار اوراق بدهی و استقراض از بانک مرکزی، در نامه‌ای به رئیس‌جمهور رسماً اعلام کرد چالش‌های زیادی بر سر راه فروش اموال مازاد وجود دارد.

کارشناسان هدف خاندوزی از انتشار عمومی این نامه را نامساعد بودن شرایط برای پیشبرد برنامه‌های اعلام‌‌شده از سوی دولت می‌دانند و براین‌باورند ریشه انتشار عمومی نامه‌ها نیز به همین موضوع برمی‌گردد.

دراین‌میان سخنان نمایندگان مجلس در مورد مسائل مربوط به حوزه اقتصاد، شرایط بورس، افزایش قیمت‌ها و نحوه عملکرد خاندوزی چنین احتمالی را تقویت کرده است.

بورس ریشه انتقادات نمایندگان

اخبار تازه و نظرات تحلیل‌گران در این‌باره تأکید دارد که در شرایط فعلی چنین تغییری گمانه نیست.

ریشه انتقاد تازه نمایندگان و حتی موضوع جلسه‌ای که خاندوزی را به بهارستان برد، هم به ماجرای بورس برمی‌گردد.

در دوران تبلیغات انتخابات ابراهیم رئیسی وعده‌هایی را مطرح کرده بود؛ اما در این مدت بورس ایران چندان شرایط مساعدی نداشت.

چند وقت پیش محمدحسن آصفری، نماینده مجلس، در توئیتی خطاب به خاندوزی نوشت: «آقای خاندوزی پیش از وزارت دائم توئیت می‌کردند و در مورد خروج بورس از وضعیت بحرانی راهکار می‌دادند. حالا همان راهکار‌هایی را که توئیت می‌کردند، اجرا کنند». مشابه این انتقاد را بعضی از نمایندگان در جلسه حضور خاندوزی در مجلس هم بیان کردند و از او خواستند به‌سرعت راهی برای بهبود بازار سرمایه پیدا کند.

باوجوداین، برخی از نمایندگان اعلام کرده‌اند که قصد استیضاح وزیر اقتصاد را ندارند؛ اما در همین مصاحبه‌ها از ضرورت تغییر عملکرد خاندوزی سخن به میان آوردند.

غلامرضا مرحبا، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس در این‌باره گفت: «مجلس از نظر قانونی امکان پرسش سؤال، استیضاح، مطالبه و بازخواست را دارد و ما به این وظایف قانونی خود در مواقع موردنیاز عمل خواهیم کرد».

فقط رئیس‌جمهور می‌دود

ازسوی‌دیگر نمایندگان از عملکرد تیم اقتصادی رئیس‌جمهور نیز گله‌مند هستند. هدایت‌الله خادمی، نماینده ادوار مجلس در این‌باره گفت: بررسی عملکرد اقتصادی دولت در چهار ماه گذشته نشان می‌دهد که فقط شخص رئیس‌جمهور دویده است تا مشکلات کشور حل شوند.

خادمی اظهار داشت: خیلی از این افراد زمان انتخابات یا کاندیدا بودند یا مدعی بودند که می‌شود با تدابیری مشکلات را حل کرد؛ بنابراین انتظار می‌رود امروز که در جایگاه مسئولیت هستند اقدامات لازم را انجام دهند تا مردم نتیجه آن شعار‌ها را ببینند.

علی‌رضا بیگی، نماینده مجلس نیز با اشاره به ناتوانی برخی بخش‌های کابینه برای بهبود شرایط کشور گفت: رئیسی به‌زودی با حذف برخی وزرا کابینه را تغییر خواهد داد و مجلس برای تغییرات بزرگ کنار دولت خواهد بود.

وی با اشاره به اینکه مجلس گروگان موفقیت دولت است تصریح کرد: مجلس مجبور است تن به حمایت از تغییرات کابینه دهد و برای موفقیت رئیسی تلاش کند.

وزرا آبرویی نگذاشته‌اند

نگاهی به عملکرد وزرا نشان می‌دهد برخی از آنها در این مدت نه‌تنها عملکردی فعالانه نداشته‌اند بلکه برخی حتی سازمان خود را نچیده‌اند و تنها از انقلابی بودن خود سخن می‌گویند.

کارشناسان دلیل این امر را پیش‌بینی تغییرات در دولت می‌دانند؛ هرچند بسیاری از نمایندگان با اشاره به همه سو بودن دولت و مجلس براین‌باورند که مجلس تاکنون ملاحظه به خرج داده و تحمل کرده است. این گروه تأکید دارند: وزرای رئیسی طبق برنامه جلو نمی‌روند، دلشان هم برای رئیسی نمی‌سوزد چون در انتخابات آبرویی وسط نگذاشتند، ضرر هم نمی‌کنند.

فداحسین مالکی در تریبون مجلس در این‌باره گفت: انتظار مجلس انتظار یک نهیب حیدری رئیسی به تیم اقتصادی دولت و پاسخگویی وزرا به مجلس است.

انتقادات نمایندگان نشان می‌دهد، شرایط اقتصادی کشور به‌قدری غیرعادی است که حتی در حاکمیت کاملاً یکدست نیز امکان تاب‌آوری در برابر رفتار‌های اجرایی نامتناسب با شرایط معیشتی مردم وجود ندارد.

مردم از نمایندگان خود سؤال می‌کنند، چرا خبری از مهار شدن تورم و جلوگیری از گرانی نیست و چرا مشکلات معیشتی رو به حل شدن نمی‌روند.

واقعیت‌های سیاسی

دولت رئیسی و نمایندگان می‌دانند که یکدست شدن به معنای رفع مشکلات اقتصادی کشور نیست. یکی از مهم‌ترین مسائلی که در این میان مطرح است، قبول واقعیت‌های حاکم بر کشور است. تحلیل‌گران علت اصلی مشکلات را تحریم‌ها می‌خوانند و تأکید دارند که مشکلات معیشتی را نه به حساب دولت باید گذاشت و نه مجلس.

دراین‌میان تنها شرط موفقیت دولت، پرهیز از شعارزدگی فاصله و رعایت منافع ملی و استقلال و عزت کشور است.

در این شرایط بعید نیست که مجلس حل مشکلات را به دولت حواله کند تا ناکامی دولت به پای مجلس نوشته نشود. رویکرد مجلس در مورد انتخاب وزیر آموزش‌وپرورش مثال خوبی برای این مدعا است.

محمود صادقی، فعال سیاسی و نماینده دوره گذشته مجلس شورای اسلامی می‌گوید: در واقع عزل و نصب‌ها را می‌توان چشم‌اندازی از فضای آینده دید که متأسفانه برخی از آنها نشان از این دارد که چشم‌انداز چندان مثبت نیست. روشن است که تیم رئیسی از توانایی زیادی برخوردار نیست؛ در اقتصاد از انسجام لازم برخوردار نیست و در حوزه سیاست خارجی که نقش تعیین‌کننده‌ای در حل مشکلات اقتصادی کشور دارد، نشانه‌هایی از توفیق دولت در آن نمی‌توان جست‌وجو کرد و چشم‌انداز تاکنون ناامیدکننده بوده است.

وی تأکید کرد: در شعار دادن همه توانمند هستند اما در واقعیت نشانه‌هایی از‌ امیدواری دیده نمی‌شود.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب معتقد است که «نمایندگان و دولت نوعی ساده‌انگاری نسبت به مسائل و معضلات کشور دارند و وقتی به دیوار سفت واقعیت‌ها می‌خورند تازه می‌فهمند که حل مسائل کشور به این سادگی نیست.»

وی تأکید کرد: «در چنین وضعیتی با توجه به بالا رفتن سطح انتظارات مردم از ابراهیم رئیسی، مشاهده می‌کنیم که نوعی اعتراض و انتقاد از بدنه اصول‌گرایان نسبت به دولت دیده می‌شود.»

حالا باید دید جناح راست تا چه زمانی حاضر است پشت رئیسی بایستد؛ هرچند با توجه به فضای حاکم بر مجلس، به نظر می‌رسد نمایندگان به دنبال همسویی و همراهی نیستند.